جايگاه " ژئوپليتيك گاز" در ديپلماسي جديد روسيه

به گزارش خبرگزاري " مهر" روزنامه مسكو تايمز گزارش كرد : بهاي گازطبيعي به مسئله مهمي در روابط بين كشورهاي جمهوري شوروي سابق تبديل شده است.

الكسي مكاركين alexi makarkin معاون رئيس مركز تكنولوژي هاي سياسي روسيه در تحليل خود خاطر نشان مي كند كه اوكراين، گرجستان و مولداوي كه اخيرا اتحاديه اي موسوم به انتخاب دموكراتيك را تشكيل داده اند، جايگزين ژئوپليتيك براي روسيه محسوب مي شوند و همگي مصرف كننده هاي گاز روسيه هستند.

روسيه تاكنون سعي كرده كه سوبسيدهايي را براي شركاي كشورهاي مشترك المنافع خود باقي بگذارد و بر اين باور است كه اين روش آن ها را در مسير خود نگاه مي دارد.نتايج اين سياست از مدتها پيش شناخته شده است.

مكاركين با اشاره به مانورهاي گذشته اوكراين، گرجستان و مولداوي ميان روسيه و غرب مي نويسد: اما در حال حاضر اولويت هاي ژئوپليتيكي مشخص شده اند. دولتها و اكثر مقامات در اين كشورها آزادانه طرفدار غرب هستند ، هر چند همچنان به توسعه روابط با روسيه اشاره اي دارند.

به گزارش " مهر" نويسنده مي افزايد: در نتيجه اين طرفداري از غرب روسيه سعي كرده تا از اين رژيم هاي طرفدار غرب كناره بگيرد و از منافع خود حمايت كند. نتيجه اين اقدام سياست بسيار سخت ترروسيه در برابر اعضاي اتحاديه انتخاب دموكراتيك است. 

نويسنده مسكو تايمز معتقد است: موضع روسيه نسبت به اوكراين و گرجستان داراي پيچيدگي بيشتري نسبت به افزايش بهاي گاز است و مسئله " منافع روسيه" پيچيده تر از آن چيزي است كه به نظر مي رسد.

مكاركين به تعجب ناظران عيني اشاره مي كند آنجا كه مي نويسد آنها پس از آگاهي از اين مسئله كه شركت گز پروم روسيه بهاي گاز را از 63 به 110 دلار در هر متر مكعب براي گرجستان و از 50 تا 230 دلار براي اوكراين افزايش مي دهد ، همگي تعجب كردند.

مكاركين تاكيد مي كند كه اين تفاوت بسيار زياد است. حقيقت اين است كه روسيه در آن واحد دو هدف را دنبال مي كند . اولين هدف افزايش در آمدهاي شركت گز پروم است كه يكي از بزرگترين عوامل موثر در بودجه كشور محسوب مي شود. هدف دوم سعي در ايجاد كنترل بر خطوط لوله گاز در كشورهاي مورد بحث است.در موقعيت ژئوپليتيكي كنوني كشوري كه حمل و نقل انرژي را كنترل مي كند ، برنده بازي است.

نويسنده مسكو تايمز يادآور مي شود كه روسيه هنوز مي خواهد با گرجستان معامله كند . مسكو درباره خصوصي سازي خط لوله گاز در اين كشور مذاكره كرده ، اما اين مذاكرات هيچ نتيجه اي نداشته است ، چرا كه برخي از مقامات دولت گرجستان و نمايندگان آمريكا با اين طرح مخالفت كردند.روسيه اعلام كرده كه اگر گرجستان داراي خط لوله شود ، بهاي نفت در درازمدت ثابت باقي مي ماند.مسلما شانسي وجود دارد و آن هم اين است كه نتايج دور بعدي مذاكرات به تمايلات سياسي تفليس بچربد و اگر چنين نشود روسيه بهاي گاز را يك بار ديگر افزايش خواهد داد.

به گزارش " مهر" موقعيت در اوكراين به گونه اي ديگر است. توافق بر سر هدايت مشترك شبكه انتقال گاز در سال 2002 منعقد شد يعني وقتي كه احزاب روسيه ايجاد كنسرسيوم  روسيه- اوكراين را كه در آلمان نيز مشاركت مي كرد، اعلام كردند.اما اين كنسرسيوم در دولت كوچما به اجرا در نيامد و در دولت يوشچنكو رد شد. نتيجه آن موضع گيري سخت روسيه بود كه از روند مذاكرات طولاني مايوس شده بود و تصميم گرفت تا با اجبار اوكراين  براي تغيير ديدگاهش در مورد اين كنسرسيوم موقعيت را تشديد كند.

به عقيده نويسنده روسيه سعي دارد تا با استفاده از همه اهرم هاي لازم اقتصاد خود را در كشورهاي جمهوري شوروي سابق توسعه دهد.